چه کنم با دل خویش؟
آه آه از دل من،
که از او نیست بجز خون جگر حاصل من.
زانکه هر دم فکند جان مرا در تشویش
چه کنم با دل خویش؟
چه دل مسکینی؟
که غمین می شود اندر غم هر غمگینی
هم غم گرگ دهد رنجش و هم غصه ی میش
چه کنم با دل خویش؟
در دلم هست هوس
که رسد در همه احوال به درد همه کس
چه امیری متمول، چه فقیری درویش
چه کنم با دل خویش؟
طفل عریانی دید
چشم گریانی و احوال پریشانی دید
شد چنان سخت پریشان که مرا ساخت پریش
چه کنم با دل خویش؟
دیده گردید فقیر
بهر نان گرسنه آنگونه که از جان شده سیر
دل من سوخت بر او یا جگر من شد ریش
چه کنم با دل خویش؟
چه کنم؟ دل نگذارد که برم حمله بدو
زارم از دست عدو
بسکه محتاط ببار آمده و دوراندیش
چه کنم با دل خویش؟
گر در افتم با مار
نیست راضی دل من تا کشم از مار دمار
لیک راضی است کز او بخورم صدها نیش
چه کنم با دل خویش؟
دارد این دل اصرار
که من امروز شوم بهر جهانی غمخوار
همه جا در همه وقت و همه را در همه کیش
چه کنم با دل خویش؟
از برای همه کس
دل بیرحم در این دوره به کار آید
نرود با دل پرعاطفه کاری از پیش
چه کنم با دل خویش؟
ابوالقاسم حالت